05 December 2010

nanga wara nay mulahutay pagbilar kuman sa tago

Friends, please excuse my French.

Nan gamay pa kaw, basta musabat si Mama mo nan pangadye mu-awos kaw gayud. Usahay swertehon, usahay sab dimalason. Pero haw dili gani si Mama mo magpa iban kanimo, anay haw uno mo na hibi sa kilid, way gayud kapuslanan kay di gayud mo salir kan Expectacion.

Pero matay haw paibanon kaw ngani, an kalipay mo sangko sa langit; kibale kaw gayud yakadaug nan Lotto agad wa pay Lotto naadi.

Nan Dekada Setenta, lain pan pangadye sa Tago kay magsubwak gayud nan tao an bay nan hintungdan. (Wa pay isab uso yadto nan mag tolda, dihaw haud kuman.) Tapos an pangadye mataasi, madugaye. Kay burayon pa sa kaw na bata nan yadto, di kaw kasabot nanga dugayi matapos si ‘Ya Sola magbasa nan iya libreto. Kay bata pa kaw gud, demodo magdalipasa kaw gayud, labi kay maarangi an tentasyon: an kautoton kaw, an kaliwa tuo mo na pandagpi nan hilam kay paga das-an an imo bitiis; an tapad mo na gaduka na sigen kapakog, an turog sa tungod nan hagdan na gahangad, ukab an bahbah na unsay alikawung nan tinilang na bebe. Laktud, lisudi pag concentrate.

Kada mo utot nan pinahuyanok, sikreto na kubot ni Expectacion sa hita mo. Pag mag dukih-kih kaw kay may imo inkit-an na kataw-anan, lain na isab na kubot, yaon manipis na pagka kibit na muiban an hawak mo haw hain ni Expectacion bitada an iya alima. Pero anguton mo kay pagka tapos gayud ni ‘Ya Sola pagbasa, managingka na sa dayon an mga baso, kutsara, plato. Pasabot, painit na!

Sa pangadye, yaon gayud ngad-on an pinakalami na kape bisan haw “Dragon” da; yaon sab sa pangadye an pinaka lami na budbod, biko, biringhi astan espasol. Inday nanga yaon na tanan ibana sa pangadye lamii sa gayud?

Tapos painit, sugod nan kalbaryo mo kay magsugod na sa si Mama mo pakig hinabi sa iban na manabatay. Pundok-pundok an mangadyi-ay na unsay tae nan kanding, sigen pa mur-ak nan tawa sanan hakhak nan mukuyam-kuyam. Taud-taud magsugod na kaw dayon pag manya: an mangawut kaw nan imo u, an bulikaton mon imo mata, an manghuyab kaw, an mag arihi.

“Amo kay lagi kay imbes dili paibanon, muiban sa gayud.” Amoy laong ni Mama mo kanimo, pero kon imo gayud yaon panalingahan pakadyaw, an iya gayud buot ipasabot amo ini: Pagtadung ngad-on na karaho kaw, haw di kaw gusto na ma bayud iton hita mo.

Mag puyo kaw naa, mag tadung.

Dapit sa kusina, an mga daga sanan mga ulitawo gasugod na pag duwa nan Bordon. Mukadto kaw, mangita. Kay memoryado mo san kanta nan Bordon na duwa, mukanta kaw nan singkitar ga sing-along agad way pay uso nan yaon naadi.

Taud-taud mugawas kaw. Sa kilid may mga babaye, yanag likit nan crepe paper na himuon nan buwak para korona nan patay. Mubalik kaw kan Mama mo, maghagad kaw manguli. Anhi kaw dayon mahilamit.

Hanapan kaw ni Mama mo nan kahigdaan, pero magpisi-pisi kaw, di kaw musugot kay hibawo sa kaw unoy imo dangatan haw mahikaturog kaw---pagmata mo, bunulitan na nan uling an ginawngan mo.

Kapila na lang bombahi an Petromax sanan dugangi nan gas, inpulihan na lang an gasa na Butterfly kay ya takdag pag tugpa nan organo, pero an managdye-ay yaon da gayud gihapon.

Padayon an kabibo nan bilasyon: may yangaon, may ga sugal, may ga bordon, may gahimon buwak, may gatiyaho, may yanagdayang na yagka bulitsing na an ginawngan nan uling, may mga turog na way panghimangkaagan na pagahikot na an iya siki sa haligi nan mga bilyako na yanagbilar, may paga tuytoy na turog. Basta bisan unoy lang kahuna-hunaan na minaldito.

Way bugto nan kape sanan painit.

Pag tugtugaok nan manok, magsugod na an mga tao paghibus hibus panguli. Pero an iban pag sidlit na gayud nan suga mukanaog nan hagdan.

Amo yaon an bilasyon sa una haw may patay. Kumusta an bilasyon kuman?

Kuman haw may patay, an hintungdan dakan gayud an magbilar. Anay pa haw uno mo na bana nan painit, anay pa magpa inom kaw obin magpa sugal, wara nay gayud mulutay nan bilasyon.

Kuman haw may patay, bungkag lapinig an mabilin ayok an pamaagi. Dalikakas an mga manabatay pag uli tagad sayo pa kay mahadlok sa sila na basin silay mahuli pag uli, malugos sila pag bilar kay hingtungdan dakan say gayud mabilin. Amo ini an yahitabo kan Bolon. Paglingi niya wa nay gayud lain na tao gawas sa hintungdan, ug yalugos dakan siya pagpaka buntag kay yasipog siya.

Kuman haw may patay, swerte na gayud haw may lima ka tao na mabilin pag bagting nan alas dosen dum. Unoy kaha rason?

Isa gayud na rason kuman nanga wara nay magbilar tungod nan TV. Inin mga teleserye gayud amoy ga dan tigaw sa pangadye kay dalikakas gayud pag uli an manabatay kay mutan-aw nan tv.

Isa pa, dili na sa lagi kuman mahadlok an mga tao muoli nan silahay da, bisan haw adto pa sa Soong an ila tuwad kay mapawae na sa lagi an dan. Burarati na an suga, di na mistil mag layong pa! Dihaw pareho sa una na malugos sa kaw gayud pagbilar kay hala purbari pag uli nan ikaw da isa haw di kaw lanton nan baboy na badingae kay makig trudin obin makig badu-baduan kanimo. Hala purbari pag uli kon di kaw sikupon nan sigbin kay makig Chinese garter kanimo bisan tugidluman. An labing gayud haw an hinaya yapatay kay in buno, obin yalumos o ya disgrasya. Dilie na manguli an mga tao kay haw aya sila sakpi nan santilmo kay dihaw magsiri-siri sila na unsay binggala na hupas?

An tanan sa gud kuman na may kalambigitan sa pagbangutan sayon dakan. Di na pandayon an kahon; di na huwaton an kabuntagon para ilas-on an minatay; dili na maghimon buwak na crepe paper sanan kinlaw nan sigarilyo. Amo ini an rason naman wara nay managbilar kay wa say ila kudi-kudion.

Swerte pa gihapon an imo henerasyon kay yakatilaw kamo uno-uno an tinuod na bilasyon. Mabibo bisan haw ga uli kaw nan ga bakang-bakang kay an hita mo unsay bayud na caimito nan kinulimutay ni Nana mo.

No comments:

Post a Comment